Czy płacimy dużo za odpady? Odpowiedzią ranking WSPÓLNOTY
W najnowszym numerze Pisma Samorządu Terytorialnego "Wspólnota" opublikowano ranking dotyczący wysokości opłat za odpady komunalne w polskich gminach. Analiza ujawniła znaczące zróżnicowanie w obciążeniach finansowych mieszkańców związanych z gospodarką odpadami. Gmina Ostrowiec Świętokrzyski znajduje się w końcówce rankingu miast powiatowych. Oznacza to, że ostrowczanie są w grupie płacących za odpady…najmniej w Polsce w tej kategorii miast.
Niektóre gminy naliczają opłaty od osoby, inne od gospodarstw domowych, jeszcze inne od powierzchni użytkowej mieszkań albo ilości zużytej wody. Ale bez względu na obowiązujący system wszystkie dane da się sprowadzić do wspólnego mianownika – przeliczając, ile płaci przeciętny mieszkaniec. Od lat opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych rosną, co staje się poważnym problemem zarówno dla mieszkańców, jak i samorządów.
Ranking samorządowej gospodarki odpadami za rok 2023 wśród miast powiatowych otwiera Zakopane z opłatą 752,9 zł per capita. Kolejne miejsca zajmują Słubice (520, 5zł), Jawor (499,3 zł), Piaseczno (464, 4 zł) oraz Świdnica (461, 5 zł.). Ostrowiec Świętokrzyski zajął odlegle 208 miejsce na 240 sklasyfikowanych z kwotą 229 zł per capita wpływu z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Dla porównania wysokości opłat per capita w Sandomierzu to 294,8 zł (msc.139 w rankingu), w Skarżysku Kamiennej 258, 6 zł (msc. 183), Starachowice 256,6 zł (msc.187), Stalowa Wola 232, 3 zł (msc.200).
Choć to ranking za rok 2023 to warto wskazać, że w 2025 roku nadal wysokości opłat za odpady komunalne w Ostrowcu Świętokrzyskim nie ulęgła zmianie, a więc jest jedną z najniższych w Polsce w tej grupie miast.
Ranking "Wspólnoty" zwraca uwagę na potrzebę analizy i optymalizacji systemów gospodarki odpadami w poszczególnych gminach. Efektywne zarządzanie, edukacja ekologiczna mieszkańców oraz inwestycje w nowoczesne technologie mogą przyczynić się do obniżenia kosztów i, w konsekwencji, opłat ponoszonych przez mieszkańców.
Warto podkreślić, że wysokość opłat za odpady komunalne zależy od wielu czynników, w tym od lokalnych uwarunkowań, strategii zarządzania odpadami oraz zaangażowania społeczności lokalnej w działania proekologiczne. Dlatego każda gmina powinna indywidualnie analizować swoje potrzeby i możliwości w tym zakresie, dążąc do zapewnienia mieszkańcom jak najlepszych warunków przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska naturalnego. Jak wynika z rankingu funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami w wielu gminach wymaga coraz większych nakładów.
Wzrost cen energii, paliw, kosztów pracy oraz opłat marszałkowskich sprawia, że oferty, które wpływają od firm w kolejnych przetargach na odbiór śmieci, są coraz wyższe – można przeczytać w raporcie „Wspólnoty”. Do tego dochodzi segregacja i problemy z nią związane (brak edukacji i świadomości mieszkańców). Niewłaściwa segregacja prowadzi do zwiększenia ilości odpadów zmieszanych, przez co gminy muszą płacić kary pieniężne. Dodatkowo, duży odsetek właścicieli nieruchomości nie składa deklaracji lub zaniża liczbę mieszkańców. Koszty rozkładają się wtedy na mniejszą liczbę osób i stawki automatycznie rosną. Do tego dochodzi wyrzucanie śmieci w miejscach niedozwolonych, jak lasy, pobocza czy skwery.
Jak wynika z rankingu Pisma Samorządu Terytorialnego "Wspólnota" w sumie w 2023 r. samorządy zebrały w postaci opłaty za odbiór odpadów komunalnych około 12,65 mld zł.
