Honorowi obywatele miasta
Henryk Bohdan Samsonowicz, urodzony 23 stycznia 1930 r. w Warszawie, wybitny historyk mediewista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, syn Jana Samsonowicza, uczonego geologa odkrywcy Krzemionek. W 1950 r. ukończył studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, po których podjął pracę na stanowisku asystenta tej uczelni. W 1954 r. otrzymał stopień doktora nauk historycznych, w 1960 obronił habilitację. Profesorem nadzwyczajnym został w 1971 r., a dziewięć lat później profesorem zwyczajnym nauk humanistycznych. Od 1967 r. był prodziekanem Wydziału Historycznego, w okresie 1970-1973 pełnił funkcję dziekana tej jednostki.
W latach 1975-1980 był dyrektorem Instytutu Historycznego. W latach 70-tych często bywał ekspertem Wielkiej Gry. W 1975 r. organizował i tworzył I olimpiadę historyczną. Należał do opozycji demokratycznej u schyłku PRL. Działał w „Solidarności”. Od 1 października 1980 r. do 8 kwietnia 1982 r. był rektorem Uniwersytetu Warszawskiego. Po wyborach do Sejmu kontraktowego w 1989 r. został ministrem edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. W 1990 r. zdecydował o wprowadzeniu do szkół lekcji religii. Urząd ministra sprawował do stycznia 1991 r. Członek Towarzystwa Historycznego oraz wielu towarzystw regionalnych. Od lat pięćdziesiątych regularnie przebywał w Ostrowcu Świętokrzyskim, biorąc udział w organizowanych spotkaniach dyskusyjnych na temat Ziemi Świętokrzyskiej i Zagłębia Staropolskiego, głównie w ramach Polskiego Towarzystwa Historycznego. Wykładał w Akademii Humanistycznej w Pułtusku. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, zasiadał w prezydium Polskiej Akademii Nauk. Opublikował ponad 800 prac naukowych, głównie z zakresu historii Polski okresu Średniowiecza, w tym 16 książek i podręczników uniwersyteckich.
Za swoje dokonania otrzymał tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (19 lutego 1998 r.), Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (2002 r.) oraz Uniwersytetu Wrocławskiego (1 października 2007 r.). Odznaczony Orderem Legii Honorowej (1982 r.). Zmarł 28 maja 2021r. w Warszawie.
Antoni Heda urodził się 11 października 1916 r. w Małomierzycach k/Iłży, w rodzinie chłopskiej. Do szkoły uczęszczał w Rzeczniowie i Radomiu. Służbę wojskową odbywał w 4 ppleg w Kielcach – pod dowództwem por. Pająka – późniejszego słynnego obrońcy Westerplatte. Ukończył szkolenie podchorążych rezerwy w 2 Dyw. Leg. w Sandomierzu. W 1937 r. podjął pracę w Fabryce Zbrojeniowej w Starachowicach.
We wrześniu 1939 r. wsławił się organizowaniem Samoobrony Starachowic i zadaniem Niemcom poważnych strat. Organizował konspirację w rejonie Iłży. Był dowódcą oddziałów Armii Krajowej w tym rejonie. W dniu 1 kwietnia 1944 r. dowodził oddziałem partyzanckim w bitwie pod Jeleńcem koło Ostrowca, rozgramiając przeważającą obławę hitlerowskiej żandarmerii. Za zasługi wojenne był odznaczony najwyższymi orderami jako „żołnierz wierny Bogu i Ojczyźnie”. Po wojnie był więziony do roku 1956 przez władze stalinowskie i trzykrotnie otrzymał wyrok śmierci. W późniejszym okresie było czołowym działaczem środowisk kombatanckich AK. Pełnił funkcję Prezesa Światowej Federacji Kombatantów Polskich. Zmarł 14 lutego 2008 r. w Warszawie.
W związku ze zbliżającą się 51 rocznicą bitwy pod Ostrowcem – dla upamiętnienia cech osobowych i zasług ppłk Antoniego Hedy wśród mieszkańców Ostrowca Św. stosowny wniosek złożyli również „Szaracy” – Jego podkomendni z oddziałów partyzanckich Armii Krajowej Ziemi Świętokrzyskiej.
Uchwała Nr XV/103/95 Rady Miejskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 17 marca 1995 r. w sprawie nadania honorowego obywatelstwa miasta Ostrowca Świętokrzyskiego Panu Antoniemu Hedzie "Szaremu"
Jacques BRUNHES – w latach 1987 - 2001 Mer Gennevilliers, deputowany do Parlamentu Francji. Znany jako człowiek ogromnej życzliwości, wielki przyjaciel Polski i Polaków. Dzięki jego zaangażowaniu, akceptacji i wsparciu plany współpracy mogły być rozwijane i efektywnie realizowane. Jacques Brunhes zmarł 30 września 2020 r. w wieku 86 lat.
Uchwała Nr XV/103/95 z dnia 18 czerwca 1999 r. Rady Miejskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim w sprawie nadania honorowego obywatelstwa miasta Ostrowca Świętokrzyskiego dla Panów: George Perrin i Jacques Brunhes
George Perrin – uczestnik ceremonii podpisania protokołu „bliźniactwa” w Gennevilliers (lipiec 1959), inicjator utworzenia w 1961 roku w Gennevilliers Komitetu „Bliźniactwa”, inicjator i organizator pierwszej wymiany młodzieży szkolnej z Ostrowca i Gennevilliers.
Uchwała Nr XV/103/95 z dnia 18 czerwca 1999 r. Rady Miejskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim w sprawie nadania honorowego obywatelstwa miasta Ostrowca Świętokrzyskiego dla Panów: George Perrin i Jacques Brunhes
Henryk Mikołaj Górecki (urodzony 6 grudnia 1933 r. w Czernicy k. Rybnika, zmarł 12 listopada 2010 r. w Katowicach - Ochojcu) - kompozytor i pedagog. Regularną naukę muzyki rozpoczął w 1952 r. w Średniej Szkole Muzycznej w Rybniku na wydziale instruktorsko-pedagogicznym. Następnie studiował kompozycję w klasie Bolesława Szabelskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach (1955-1960).
27 lutego 1958 odbył się koncert kompozytorski H. Góreckiego, pierwszy w historii tej uczelni studencki koncert monograficzny – wykonano wówczas po raz pierwszy pięć jego utworów, m.in. I wersję Pieśni o radości i rytmie op. 7 na dwa fortepiany i orkiestrę kameralną (1956) oraz Koncert na pięć instrumentów i kwartet smyczkowy op. 11 (1957). W tym samym roku zadebiutował na II Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, gdzie wykonano jego Epitafium op. 12 na chór mieszany i zespół instrumentalny (1958). Dzięki temu utworowi zyskał opinię jednego z najbardziej radykalnych kompozytorów awangardowych w Polsce. W 1960 r. ukończył studia, otrzymując dyplom z najwyższym odznaczeniem. Tego samego roku jego Monologhi op. 16 na sopran i trzy grupy instrumentalne (1960) zdobyły I nagrodę na Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich. 21 września 1960 r. na IV Festiwalu „Warszawska Jesień” zostały zaprezentowane Scontri op. 17 na orkiestrę (1960), wywołując duże poruszenie wśród audytorium. W 1961 r. H. Górecki działał na polu muzycznym w Paryżu, gdzie jego I Symfonia „1959” op. 14 (1959) zdobyła I nagrodę na II Biennale Młodych. W stolicy Francji spotkał się również z Pierrem Boulezem, a w Kolonii z Karlheinzem Stockhausenem. Od 1965 r. pracował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach, od 1968 – jako wykładowca, od 1972 – na stanowisku docenta, uczył czytania partytur, instrumentacji i kompozycji. W latach 1973-74 dzięki pomocy Deutscher Akademischer Austauschdienst przebywał w Berlinie. W 1975 r. został rektorem katowickiej uczelni muzycznej i funkcję tę pełnił przez cztery lata. W 1977 r. otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Lata te przyniosły mu wiele sukcesów na polu muzyki: w 1967 r. jego Refren op. 21 na orkiestrę (1965) zajął III miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, w 1968 r. Kantata op. 26 na organy (1968) zdobyła I nagrodę na Szczecińskim Konkursie Kompozytorskim, w 1973 r. Ad Matrem op. 29 na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę (1971) uzyskała I nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu. Ponadto prof. H. Górecki otrzymał: Nagrodę Muzyczną Województwa Katowickiego (1958 i 1975), Nagrody Ministra Kultury i Sztuki III stopnia – 1965, I stopnia – 1969 i 1973), Nagrody Państwowe I stopnia (1967, 1970), Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1970), Nagrodę Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1974), Nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych (1992), Złoty Krzyż Legii Honorowej Związku Narodowego Polski w Stanach Zjednoczonych (1994), Nagrodę TV Polonia (1995), Award of Highest Honor Uniwersytetu Soka w Tokio (1996), Nagrodę „Totus”, przyznaną przez Fundację Nowego Tysiąclecia Episkopatu Polski (2002), Nagrodę Muzyczną Polskiego Radia (2003), Nagrodę „Lux ex Silesia” („Światło ze Śląska”), której fundatorem był abp Damian Zimoń, metropolita katowicki (2003), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2003), najwyższe odznaczenie papieskie – Order świętego Grzegorza Wielkiego (2009). Kompozytor jest doktorem honoris causa Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1993), Uniwersytetu Warszawskiego (1994), Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2000), Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (2004), Akademii Muzycznej w Katowicach (2004), Akademii Muzycznej w Krakowie (2008), a także Uniwersytetu Katolickiego w Waszyngtonie, Uniwersytetu Michigan w Ann Arbor, Uniwersytetu Victoria w Victorii i Uniwersytetu w Montrealu.
Prof. Henryk Mikołaj Górecki rozpoczynał swoją kompozytorską karierę jako skrajny awangardzista. Jego utwór Scontri, wykonany po raz pierwszy na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” w 1960 roku, był wyzwaniem dla słuchaczy i ze swoimi szokującymi nowoczesnością brzmieniami stał się symbolem polskiej awangardy muzycznej. W 1976 roku prof. Górecki rzucił nowe wyzwanie: w III Symfonii „Symfonii pieśni żałosnych”, wykonanej również na „Warszawskiej Jesieni”, przeszedł na pozycje radykalnie odmienne, upraszczając swój język i redukując środki wyrazu. Jedni okrzyczeli go geniuszem, inni uznali za dyletanta. Kompozytor pozostałby jednak jednym z wielu „nawróconych” na tradycję awangardzistów, gdyby nie niezwykłe wydarzenia, które miały miejsce szesnaście lat później.
W 1992 roku III Symfonia trafiła na pierwsze miejsca amerykańskich i angielskich list przebojów, a o prof. Góreckim mówił cały świat. Sprawiła to płyta amerykańskiej firmy Elektra Nonesuch z nagraniem Symfonii w wykonaniu amerykańskiej śpiewaczki Dawn Upshaw i zespołu London Sinfonietta pod batutą mało znanego dyrygenta Davida Zinmana. Angielskie radio „Classic FM” na żądanie słuchaczy nadawało fragmenty utworu Góreckiego na okrągło. Słuchali III Symfonii melomani i ludzie nie mający na co dzień nic wspólnego z muzyką poważną, młodzież i kierowcy długodystansowych ciężarówek. Prof. H. Górecki ze swoją prostą, ale żarliwą muzyką trafił do nich wszystkich, odsłaniając świat najbardziej podstawowych emocji. Ożenił się z pianistką Jadwigą Rurańską i miał dwoje dzieci: córka Anna jest pianistką, a syn Mikołaj – kompozytorem. Żona Jadwiga z domu Rurańska pochodzi z naszego miasta. Mama pani Jadwigi – Elżbieta z domu Rekwirowicz (nauczycielka jednej z ostrowieckich szkół) wyszła za Stanisława Rurańskiego, konstruktora w Zakładach Ostrowieckich (notka nt. kadry inżynierskiej w książce „Dzieje Huty im. M. Nowotki 1813 – 1988”). Inżynier Tadeusz Rekwirowicz, wuj pani Jadwigi, architekt z Zakładów Ostrowieckich, jest autorem projektu modrzewiowego kościółka pw. Najświętszego Serca Jezusowego z początku lat 30. XX w. Tadeusz Rekwirowicz wykonał również plan budowy drewnianego kościoła parafialnego pw. Św. Zofii w Bodzechowie. Jest także autorem projektu żelaznej bramy do kościoła Św. Michała w Ostrowcu Świętokrzyskim i do klasztoru w Św. Katarzynie. Warto przypomnieć, że Jan Gombrowicz, ojciec słynnego pisarza Witolda Gombrowicza, z własnych funduszy zakupił i przewiózł modrzewiowe drzewo na budowę kościółka pw. Najświętszego Serca Jezusowego.
Tadeusz Rekwirowicz był zapalonym fotografem. Przed II wojną światową wydał zbiór widokówek (m. in. Ostrowiec, Opatów, Szewna, Częstocice). Kilka jego fotografii ze zbioru Muzeum Historyczno – Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim (w dzielnicy Częstocice) ilustruje wydawnictwo z okazji 400 – lecia powstania miasta „Ostrowiec Świętokrzyski – monografia historyczna miasta” (1997 r.). Rekwirowicz brał także udział w Biennale Fotografii Krajobrazowej w Kielcach. W latach 1939 – 1945 do Ostrowca Świętokrzyskiego przybyli wysiedleni z Poznania plastycy amatorzy: Jan Fazanowicz i Jan Stępniak. Dzięki pomocy miejscowego środowiska kulturalnego artyści energicznie podjęli działalność twórczą. Pozostawili po sobie bogatą ikonografię artystyczną miejskiego pejzażu Ostrowca Świętokrzyskiego. W ówczesnym czasie życie artystyczne Ostrowca Świętokrzyskiego skupiało się wokół resursy urzędniczej pracowników huty. Głównym opiekunem twórców był właśnie Tadeusz Rekwirowicz, a miejscem ich spotkań pałac Wielopolskich w Częstocicach. W domu Sabiny i Tadeusza Rekwirowiczów znajdowali schronienie i pomoc poeci, plastycy, muzycy. Tutaj organizowane były pokazy prac plastycznych jak również domowe koncerty muzyki polskiej (m. in. w lipcu 1944 r.). O tych spotkaniach wspomina jedna z mieszkanek Ostrowca Świętokrzyskiego pani Zofia Dąbrowska, która pamięta jak młode siostry Rurańskie (Jadwiga i Wanda) przysłuchiwały się tym koncertom.
Henryk Mikołaj Górecki wielokrotnie towarzyszył Tadeuszowi Rekwirowiczowi w wędrówkach fotograficznych po naszym mieście. Profesor we wspomnieniach wracał do znanych miejsc, charakterystycznych dla naszego miasta. Posiadał duży zbiór wydawnictw albumowych związanych z Ostrowcem Świętokrzyskim.
Henryk Mikołaj Górecki zmarł 12 listopada 2010 roku w szpitalu w Katowicach - Ochojcu po długiej i ciężkiej chorobie płuc.
Inicjatywa nadania Panu Zbigniewowi Paceltowi tytułu Honorowego Obywatela Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego wynika z obserwacji jego dotychczasowych dokonań w dziedzinie sportu. Wieloletnie uprawianie pływania i pięcioboju nowoczesnego, osiąganie wspaniałych wyników sportowych w skali kraju, Europy, jak i świata, to niewątpliwie chluba dla naszego miasta i regionu, jak również Polski. Jego działalność jako trenera, a także wychowawcy zaowocowała wychowaniem wielu pokoleń znakomitych sportowców, takich jak mistrz olimpijski z Barcelony Arkadiusz Skrzypaszek i złota drużyna polskich pięcioboistów. Liczne sukcesy sportowe i w pracy trenerskiej poczyniły się do wielu wyróżnień, pośród których znalazło się nadanie zaszczytnego tytułu Trenera Roku 1992 w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Pragniemy przypomnieć, że Zbigniew Pacelt uczestniczył w 13 igrzyskach olimpijskich jako zawodnik, trener, działacz sportowy oraz szef polskich misji olimpijskich sławiąc w ten sposób nasze miasto.
W okresie pełnienia funkcji Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki RP, zaangażował się w budowę infrastruktury sportowej w regionie świętokrzyski, podkreślając przywiązanie do rodzinnych stron i miasta, w którym się urodził. Społeczeństwo ostrowieckie, w tym także młodzi sportowcy, doskonale pamiętają jego nieoceniony wkład w budowę nowoczesnej krytej pływalni olimpijskiej „Rawszczyzna” oraz wielofunkcyjnych boisk sportowych i obiektów piłkarskich „Orlik 2012”. W wyniku jego starań jeden ze strategicznych obiektów powstających w Polsce, wielofunkcyjna hala widowiskowo – sportowa, będzie budowany w Ostrowcu Świętokrzyskim. W podziękowaniu za aktywną działalność na rzecz ostrowieckiego klubu KSZO został wyróżniony tytułem Honorowego Prezesa Klubu Sportowego KSZO, a w zorganizowanym Plebiscycie został uznany Sportowcem XX wieku.
Ponadto Panu Zbigniewowi Paceltowi nadano tytuł Zasłużonego Mistrza Sportu, a także odznaczono dwukrotnie Złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Postawa, którą prezentuje Pan Zbigniew Pacelt wynika z wychowania w duchu sportu od najmłodszych lat. Jego ojciec jako instruktor pływania, w późniejszym czasie sędzia był jednym z inicjatorów budowy pierwszej w naszym mieście odkrytej pływalni na terenie Starego Zakładu Huty Ostrowiec. Pan Zbigniew Pacelt od swojego debiutu olimpijskiego w 1968 r. w Meksyku rozsławił nasze miasto i przysporzył jego mieszkańcom wiele radosnych przeżyć.
Przemysław Gosiewski – urodzony 12 maja 1964 r. w Słupsku. W latach 1983-89 odbywał studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, w trakcie których podjął działalność opozycyjną, wiążąc się z Niezależnym Zrzeszeniem Studentów.
W 1989 r. Lech Kaczyński, pełniący wówczas funkcję wiceprzewodniczącego NSZZ „Solidarność”, powierzył mu stanowisko kierownika biura ds. kontaktów z regionami, które zajmował do 1991 r. W latach 1998 – 2001 był radnym w sejmiku mazowieckim.
W ławach poselskich zasiadł w Sejmie IV kadencji (2001 – 2005), reprezentując Ziemię Świętokrzyską. W następnej kadencji pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Od 2006 r. był członkiem rządu premiera Jarosława Kaczyńskiego, a w okresie od maja do 16 listopada 2007 r. sprawował funkcję wicepremiera. W wyborach parlamentarnych w roku 2007 uzyskał najlepszy wynik w okręgu kieleckim (ponad 138 tysięcy głosów).
Wicepremier Przemysław Gosiewski żył problemami naszej ziemi, troszczył się o wspólne sprawy. Doprowadził do umieszczenia w Planie Inwestycyjnym Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej projektu Gminy Ostrowiec Świętokrzyski pn. „Przygotowanie terenów Ostrowieckiego Parku Przemysłowo-Technologicznego do działalności inwestycyjnej wraz z budową obiektów inżynieryjnych i dróg dojazdowych udostępniających te tereny”.
Podjął skuteczne starania o umieszczenie na liście indykatywnej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko projektu pn. „Uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej w aglomeracji ostrowieckiej”. Udzielił wsparcia w pozyskaniu środków finansowych z rezerwy celowej Budżetu Państwa dla Hospicjum im. Jana Pawła II w Ostrowcu Świętokrzyskim. Pomoc otrzymała Parafia w Szewnie na renowację elewacji zewnętrznej kościoła oraz Placówka Opiekuńczo – Wychowawcza „Dom” w Denkowie na wykonanie prac remontowych budynku.
Ponadto wsparł utworzenie ośrodka badawczo – rozwojowego komponentów stalowych w Celsa Huta Ostrowiec w Ostrowcu Świętokrzyskim. Pozyskał środki na inwestycje dla Cukrowni Częstocice w związku z uruchomieniem produkcji wapna gaszonego.
Premier Przemysław Gosiewski angażował się w pracę na rzecz mieszkańców całego województwa, co ma również pośrednio wpływ na polepszenie warunków życia naszego miasta. Chodzi tu m.in. o budowę drogi ekspresowej E – 7, powołania Uniwersytetu im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, wyposażenie szpitala w Kielcach w najnowocześniejszą aparaturę medyczną. Można jeszcze podawać dziesiątki innych przykładów jego działań nacechowanych troską o nasz region i Polskę.
Przemysław Gosiewski zginął tragicznie w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem w dniu 10 kwietnia 2010 r.
Leon Szpilman urodził się 18 kwietnia 1913 r. w Ostrowcu, w żydowskiej rodzinie o bogatych, sięgających czterech pokoleń tradycjach muzycznych, mieszkającej w kamienicy na rogu Alei 3 Maja i ulicy Kilińskiego. Naukę gry na pianinie rozpoczął mając zaledwie cztery lata, a w wieku dziewięciu lat rozpoczął muzyczną karierę, akompaniując jako tzw. taper do niemych filmów w ostrowieckich iluzjonach. Później wszedł w skład kapeli klezmerskiej, z którą występował nieprzerwanie aż do wybuchu drugiej wojny światowej. W czasie niemieckiej okupacji trafił do ostrowieckiego getta, gdzie pozostając wierny swej pasji utworzył i prowadził żydowską orkiestrę.
Dzięki pomocy polskich przyjaciół oraz Niemca, którego nauczył gry na akordeonie, uniknął wywózki do obozu zagłady i schronił się najpierw w Puszczy Iłżeckiej, a następnie w domu chrześcijańskiej rodziny 21-letniego absolwenta Liceum im. J. Chreptowicza Henryka Wrońskiego przy ulicy Denkowskiej 12 w Ostrowcu Świętokrzyskim. Tam, razem z żoną i jej bratem spędził ostatnie osiemnaście wojennych miesięcy. Później Szpilmanowie na krótko zamieszkali w domu siostry Leona - Chany Krongold, który w marcu 1945 roku zaatakowali żołnierze niepodległościowego podziemia. W strzelaninie zginęło kilka osób, w tym siostrzeniec Leona Szpilmana, on sam został ciężko ranny w ramię. To zdarzenie ostatecznie przesądziło o podjęciu decyzji dotyczącej wyjazdu z miasta i kraju. W 1947 r. Szpilmanowie trafili do obozu dla wysiedlonych w Furstenfeldbruck na terenie okupowanych wówczas przez aliantów Niemiec. Właśnie tam ostrowiecki pianista skomponował swój najważniejszy utwór, jakim jest opowiadająca dzieje okupacji, Holokaustu i ocalenia Rapsodia 1939-1945.
W 1948 r. Leon Szpilman wraz z żoną i synem wyemigrował do Kanady, gdzie zmienił nazwisko z rodowego Szpilman na Spellman, zaś imię skrócił do Leo. Bardzo szybko wrócił do wykonywanego w Ostrowcu Świętokrzyskim zawodu pianisty i założył Orkiestrę Leo Spellmana, która cieszyła się sławą jednego z najlepszych kanadyjskich zespołów wykonujących muzykę taneczną. Był także cenionym akompaniatorem i reżyserem muzycznym Teatru Żydowskiego w Toronto.
Rapsodia Leona Szpilmana prawie pół wieku przeleżała w walizce schowanej w garażu jego domu w Toronto. Świat poznał ją dzięki stryjecznemu bratu kompozytora, Władysławowi Szpilmanowi, tytułowemu pianiście z oscarowego filmu Romana Polańskiego. To właśnie on zarekomendował utwór swojego kuzyna organizatorom koncertu w Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie. Do amerykańskiej premiery Rapsodii 1939-1945 doszło w styczniu 2000 r., kanadyjskiej w 2012 r., a polskiej 29 stycznia 2016 r. w Filharmonii Podkarpackiej w Rzeszowie. Jej orkiestrą dyrygował ceniony kanadyjski kompozytor, współzałożyciel znanej na całym świecie art-rockowej grupy Lighthouse prof. Paul Hoffert, który na początku obecnego wieku przearanżował Rapsodię i doprowadził do zarejestrowania jej na płycie.
Leo Spellman, który mimo sędziwego wieku asystował w studiu przy nagrywaniu swojego albumu, zmarł 24 października 2012 r., dziewięć miesięcy przed setnymi urodzinami. Niedługo później jego dzieci dokonały niezwykłego odkrycia, gdy porządkując pamiątki po zmarłym ojcu znalazły nieznane im wcześniej dzienniki z czasów wojny. Są one szczegółową relacją z życia w ukryciu po ucieczce z ostrowieckiego getta i zostały sklasyfikowane jako wyjątkowo cenne i wiarygodne historyczne źródło.
Janusz Wojciech Kotasiak urodził się w 1938 r. w Jeleńcu, ale wychowywał się i edukował w Ostrowcu Świętokrzyskim. Był historykiem sztuki, ukończył muzealnictwo na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1962 r. wspólnie z ostrowieckim regionalistą Stanisławem Jeżewskim i komendantem hufca ZHP Wojciechem Starzyńskim, korzystając ze wsparcia dyrektora Huty Ostrowiec – Tadeusza Chrzanowskiego i ówczesnego przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej – Bolesława Pożogi, prowadził działania zmierzające do utworzenia Muzeum Regionalnego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Doszło do tego 3 grudnia 1966 r., kiedy to uroczyście otwarto ostrowieckie muzeum zlokalizowane w dawnym pałacu Wielopolskich w dzielnicy Częstocice. Nawiązywało ono do tradycji przedwojennego Muzeum Ziemi Opatowskiej Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego przy ulicy Górzystej. Inaugurację placówki stanowiła czasowa ekspozycja 16 arrasów z kolekcji króla Zygmunta Augusta wypożyczona z Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu w Krakowie.
W 1972 r. Janusz Wojciech Kotasiak został dyrektorem Muzeum Regionalnego w Ostrowcu Świętokrzyskim i trzy lata później wystąpił do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach z wnioskiem o wpisanie siedziby muzeum czyli pałacu Wielopolskich do rejestru zabytków, uzasadniając to koniecznością ochronienia architektury XIX-wiecznej. Obiekt został zarejestrowany pod numerem 869 Dz. A. 12 grudnia 1978 r. kierowana przez J.W. Kotasiaka placówka decyzją ówczesnego wojewody kieleckiego uzyskała status "muzeum autonomicznego”.
W tym czasie dyrektor Kotasiak przekonał dyrektora Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie – Krzysztofa Dąbkowskiego co do celowości przejęcia przez ostrowieckie muzeum Rezerwatu Archeologicznego w Krzemionkach Opatowskich koło Sudołu w gminie Bodzechów. Za jego zgodą minister kultury wydał stosowne zarządzenie, które znalazło swoje odbicie w nadanym przez wojewodę kieleckiego nowym statucie muzeum z 1983 r. 20 marca 1986 r. jego nazwę zmieniono na obowiązującą do dziś, to jest Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim. Dla lokalnej społeczności największe znaczenie miała przygotowana na jubileusz 400.lecia miasta stała ekspozycja pod tytułem "Ostrowiec, dobra ostrowieckie i ich właściciele od XVI do XIX wieku". W latach 1984-2004 na terenie Rezerwatu Archeologicznego "Krzemionki" urządzono podziemną trasę turystyczną o długości ponad 500 metrów. Wykonano tam również skomplikowane, w większości pionierskie prace konserwatorsko-górnicze, co niewątpliwie przyczyniło się do ubiegłorocznego wpisania neolitycznych kopalni krzemienia na prestiżową listę UNESCO, o co dyrektor Kotasiak zabiegał od początku lat 90. ubiegłego wieku.
Janusz Wojciech Kotasiak jest współautorem monografii historycznej Ostrowca Świętokrzyskiego z 1991 r. oraz redaktorem kolejnej, jubileuszowej z 1997 r. Był wtedy wiceprzewodniczącym Komitetu Organizacyjnego Obchodów Czterechsetlecia Ostrowca Świętokrzyskiego. W 2006 roku napisał "Baśnie i legendy dawnego Ostrowca". Miał udział w wydaniu trzech tomów "Rocznika Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim" oraz kilku innych cennych monografii z dziejów naszego regionu. W Telewizji Kablowej Ostrowiec prowadził autorskie programy "Wędrówki z Kotasiakiem" oraz "Rozmowy o sztuce". Wcześniej realizował amatorskie filmy o tematyce historyczno-oświatowej. Był inicjatorem powstania Towarzystwa Miłośników Ostrowca (obecnie Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Ostrowieckiej), artystycznej Grupy 10 i fotograficznej Grupy V, Państwowego Ogniska Plastycznego w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Biura Wystaw Artystycznych. W latach1999 - 2002 był dyrektorem tej instytucji. Muzeum Historyczno-Archeologicznym kierował do 30 czerwca 2006 r. Po przejściu na emeryturę był przedstawicielem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach.
Od 1998 roku Janusz Wojciech Kotasiak realizował się również na płaszczyźnie politycznej i samorządowej. W latach 1998-2002 był radnym Rady Powiatu Ostrowieckiego. W Radzie Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego zasiadał w latach 2002-2014. Przez dwie kadencje był jej Przewodniczącym (w latach 2002-2006 i 2010-2014). Aktywnie uczestniczył w pracach Komisji Edukacji i Kultury, Komisji Strategii i Rozwoju Miasta oraz Komisji Budżetu. Zmarł 18 lipca 2020 r.
Tytuł honorowego obywatela miasta jest zaszczytnym wyróżnieniem za szczególne zasługi dla miasta w zakresie rozwoju, nauki, kultury, gospodarki oraz życia publicznego. Dlatego też biorąc pod uwagę osiągnięcia Pana Janusza Wojciecha Kotasiaka w dziedzinie historii i kultury oraz Jego pracę na rzecz lokalnej społeczności, zasadnym jest uhonorowanie Jego osoby tytułem Honorowego Obywatela Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego.
